Báo cáo đầu tư công nghệ Việt Nam 2019 do ESP Capital và Cento Ventures thực hiện cho thấy chỉ trong vòng hai năm, Việt Nam từ hệ sinh thái khởi nghiệp ít hoạt động đã vươn lên top ba cộng đồng khởi nghiệp mạnh nhất 6 quốc gia ASEAN tham gia khảo sát, chỉ sau Indonesia và Singapore. 

Bên cạnh các khoản đầu tư trong nước, thị trường Việt Nam đang trở thành điểm đến của các quỹ Hàn Quốc khi số vụ rót vốn ngày càng tăng, chiếm 30% tổng giao dịch trong nửa dầu năm. Trong khi vào giai đoạn 2017-2018, phần lớn các giao dịch từ nhà đầu tư Singapore và Nhật Bản. Tính chung trong 6 tháng đầu năm, thị trường Việt Nam ghi nhận 58 vụ đầu tư thành công với tổng vốn 246 triệu USD, gấp 6 lần cùng kỳ 2017. Trong đó ba khoản đầu tư lớn nhất vào Tiki, VNPay và VNG chiếm 63% tổng vốn. 

Mới đây vào tháng 7, quỹ đầu tư mạo hiểm Nextrans đã rót vốn vào Base, startup cung cấp giải pháp quản trị doanh nghiệp trên nền tảng SaaS (Software as a Service). Kể từ khi để mắt đến thị trường Việt Nam vào năm 2015, quỹ đầu tư nổi tiếng tại Hàn Quốc đã rót vốn vào tổng cộng 10 startup tại Việt Nam. Một số vụ nổi bật gồm Luxstay, JamJa, EcoTruck, Leflair... với tổng vốn đầu tư hàng chục triệu USD.

Ông Chris Chae - Giám đốc điều hành NexTrans đồng thời phụ trách thị trường Việt Nam cho biết, trong 4 năm qua, quỹ đã tiếp xúc hơn 500 doanh nghiệp Việt, từ những "kỳ lân" như VNG, Tiki cho đến những startup mới chỉ ở giai đoạn đầu phát triển. Chris Chae khẳng định Việt Nam là một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động nhất Đông Nam Á, chứa đựng sức hấp dẫn lớn đối với các nhà đầu tư Hàn Quốc.

"Cộng đồng startup Việt hiện tại có nét tương đồng với Hàn Quốc cách đây 10 năm, với rất nhiều những động lực phát triển và tiềm năng rộng lớn. Các bạn có ý tưởng dồi dào, chất lượng, sự khao khát thành công của các nhà sáng lập, hỗ trợ từ Chính phủ cũng như các nhà đầu tư thiên thần sẵn sàng rót vốn", đại diện NexTrans nói.

Bên trong trung tâm xử lý hàng hóa của Tiki - startup được đánh giá có thể trở thành "kỳ lân" tiếp theo của giới khởi nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, thị trường Việt Nam còn hấp dẫn bởi nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm dịch vụ công nghệ. Theo nghiên cứu của công ty công nghệ Appota, số liệu về nhân khẩu học của Việt Nam được coi là đẹp nhất khu vực với lực lượng người tiêu dùng trẻ và thuộc tầng lớp trung lưu. Tỷ lệ sở hữu điện thoại thông minh lên tới 72%, mức tiêu thụ dịch vụ phương tiện truyền thông trực tuyến và thói quen sử dụng thiết bị di động cao. Thị trường dịch vụ qua thiết bị di động là mảnh đất rộng lớn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước khai thác.

Một quỹ đầu tư Hàn Quốc khác cũng đang hoạt động mạnh mẽ tại Việt Nam là STIC Ventures thuộc STIC Investment. Cả hai đơn vị đều tích cực tìm kiếm các đối tác tiềm năng tại Việt Nam để bổ sung vào danh mục đầu tư. Trong khi STIC Investment có phạm vi tìm kiếm khá rộng gồm các doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ, thì STIC Ventures tập trung nguồn vốn cho startup, những doanh nghiệp hoạt động dựa trên công nghệ và ở giai đoạn đầu phát triển. Những tên tuổi quen thuộc trong giới khởi nghiệp như Tiki, Cammsys Việt Nam, Dược Nanogen... đều thuộc danh mục đầu tư của "nhà" STIC. 

Ông Seon H. Bae - Giám đốc phụ trách thị trường Indonesia và Việt Nam, STIC Investments cho biết các nhà đầu tư tìm đến thị trường Việt đã thu về những khoản lợi nhuận gấp nhiều lần khi tìm đúng "điểm rơi" và đối tác tiềm năng. Tham gia vào cộng đồng khởi nghiệp càng sớm đồng nghĩa chấp nhận rủi ro cao hơn, nhưng cùng lúc khả năng sinh lời trong những năm tiếp theo càng lớn.

Tuy nhiên, theo các nhà đầu tư, thị trường Việt Nam vẫn chưa thể coi là trưởng thành khi còn thiếu nhiều điều kiện phát triển. Theo ông Chris Chae - Giám đốc điều hành NexTrans, cơ sở hạ tầng và các dịch vụ logistics là rào cản lớn với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam nói chung và cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam.

Mặt khác, số lượng startup hùng hậu chưa phải là bảo chứng cho thành công của doanh nghiệp khi 95% startup không thể sống sót sau 5 năm. Theo Chris Chae, các doanh nghiệp non trẻ và các nhà sáng lập cần có thêm nhiều kiến thức và sự đồng hành cố vấn, đào tạo của nhiều bên liên quan, kể cả khối công lẫn tư nhân. Đại diện NexTrans ví dụ tại Hàn Quốc, rất nhiều doanh nhân khởi nghiệp cách đây 10, 20 năm đã thành công. Họ hiện tham gia rất tích cực vào hệ sinh thái khởi nghiệp như những cố vấn, nhà đầu tư thiên thần, sẵn sàng đồng hành cùng startup.

"Eddy - sáng lập NexTrans cũng là một ví dụ. Anh ấy đã thành công với những doanh nghiệp khác trước khi thành lập quỹ đầu tư này, dành nhiều tâm huyết để tìm kiếm, đào tạo và hỗ trợ những bạn trẻ thực hiện ước mơ khởi nghiệp", Chris Chae nói.

Trong khi đó ông Seon H. Bae - Giám đốc phụ trách thị trường Indonesia, Việt Nam của STIC Investments cho rằng những nhiêu khê về thủ tục pháp lý đối với nhà đầu tư ngoại đang là điểm trừ khiến nhiều doanh nghiệp FDI e dè. 

"Hầu hết các khoản đầu tư của chúng tôi tại Việt Nam đều mang lại kết quả tích cực, tuy nhiên quá trình đi đến thành quả lại nhiêu khê và mất thời gian hơn tại nhiều thị trường khác", ông Seon H. Bae cho biết.

Dù vậy, đại diện các quỹ đầu tư Hàn Quốc cho biết trong thời gian tới vẫn sẽ tiếp tục mở rộng danh mục đầu tư tại Việt Nam. Những lĩnh vực được cho là tiềm năng nhất hiện nay là các dịch vụ hoạt động trên nền tảng di động, công nghệ tài chính, công nghệ sinh học, nông nghiệp công nghệ cao... ESP Capital dự báo trong năm nay, Việt Nam sẽ thu hút 800 triệu USD vốn đầu tư vào các công ty công nghệ.